پیوند مجاورتی ( پیوند شاخه قطع نشده از پایه مادری)
پیوند مجاورتی یکی از قدیمی ترین پیوند ها به شمار می رود. این نوع پیوند در طبیعت، بخصوص در جنگل ها و در بین درختان مجاور یکدیگر و تماس بسیار نزدیک آنها صورت می گیرد. معمولاً این نوع پیوند، هنگامی که شیره خام در گیاه شروع به حرکت می کند یا در آخر فصل که کندی در حرکت شیره پدید می آید ( اسفند و اواخر شهریور ) انجام می شود. در پیوند مجاورتی، پیوندک از پایه مادری جدا نمی شود مگر هنگامی که کاملاً پیوند گرفته شده باشد و گاهی در طبیعت مدتها این ارتباط باقی می ماند.
از این روش با توجه به خصوصیات فیزیولوژیک و مشکلات عملی پیوند پاره ای از درختان، از این روش استفاده می گردد. بنابراین در پیوند مجاورتی برخلاف سایر پیوند ها، پیوندک تا زمانی که با پایه جوش نخورده باشد هم چنان با پایه مادری در ارتباط است و مواد غذایی مورد نیاز را از پایه مادری کسب می نماید. در عمل، پیوند های مجاورتی را معمولاً یک سال پس از ایجاد پیوند از درخت پایه مادری جدا می نمایند .
به طور کلی فصل این نوع پیوند ( مجاورتی ) در تمام طول سال بجزء دوره استراحت درخت است. بهرحال بهترین موقع عمل پیوند در اوایل بیدار شدن درخت و شروع جریان شیره نباتی است.
پیوند مجاورتی دارای انواع مختلف است که به شرح زیر آنها را طبقه بندی می کنیم .
1- پیوند مجاورتی جانبی:
الف) پیوند مجاورتی جانبی ساده:
در این نوع پیوند انتهای شاخه پیوندک و پایه را قطع نمی کنند بلکه در نقطه ای از طول ساقه هر کدام از دو قسمت نامبرده مقداری از پوست درخت را با چاقوی پیوند زنی می تراشند به نحوی که چوب پیوندک و پایه در سطح آنها از یک قشر سلولهای لایه زاینده پوشیده شده ظاهر گردد. پس از قرار دادن پیوندک و پایه پهلوی یکدیگر آنها را محکم بسته و با چسب اطراف پیوندک و پایه را می پوشانند.
ب) پیوند مجاورتی جانبی ترصیعی :
در این نوع پیوند لازم است پایه ای را که به عنوان پیوندک مورد عمل قرار می گیرد ، در قسمتی از طول ساقه، از دو طرف بطور باریک تراش داده و در روی پایه شکافی به همان اندازه پدید آورد ( مقطع مثلثی شود). بعد پیوندک را در شکاف پایه قرار داده و توسط ریسمان مخصوص آن را بسته و با چسب اطراف پیوندک و پایه را می پوشانند.
ج) پیوند مجاورتی جانبی انگلیسی(نیمانیم):
در این نوع پیوند، بعد از برداشتن پوست پایه و پیوندک، شکافی مانند زبانه در جهت مخالف یکدیگر ایجاد کرده و زبانه پیوندک را در پایه قرار داده و آن را توسط ریسمان محکم بسته و برای حفاظت از آن از چسب استفاده می نمایم.
2- پیوند مجاورتی انتهایی
الف) پیوند مجاورتی انتهایی شکافدار ترصیعی:
این نوع پیوند در مواردی که پیوند مجاورتی جانبی به سختی صورت می گیرد استفاده می شود، در این نوع پیوند ابتدا انتهای پایه طوری قطع می کنند که دارای یک جوانه کناری باشد بعد در روی پایه قسمتی از پوست و چوب را با مقطع مثلثی برداشته و پیوندکی را که از دو طرف به اندازه شکاف پایه تراش خورده است را بر روی آن سوار کرده و در نهایت با ریسمان بسته و با چسب مخصوص روی آن را می پوشانند.
ب) پیوند مجاورتی انتهایی انگلیسی (نیمانیم ):
نخست پایه را از محل مورد نظر از بالای یک جوانه قطع می کنند، پوست بیرونی و مقداری از چوب پایه را همانند قلم نی تراش داده و در تهیه پیوندک عملیات مشابه ای را بدون اینکه از پایه مادری جداگشته و همچنین سربری شود انجام داده با این تفاوت که جهت برش پیوندک خلاف جهت شکاف پایه باشد. این را بر روی هم قرار داده و محکم می بندند و با چسب می پوشانند.
ج) پیوند مجاورتی انتهایی مکرر:
در این روش پایه های متعددی را در مجاورت پایه اصلی که شاخه های آن قابلیت خمیدگی مناسب را داشته باشند، می کارند. هنگام پیوند شاخه ای از پایه اصلی را انتخاب و بر روی پایه های مزبور که سربرداری شده اند به طریق پیوند مجاورتی انتهایی ترصیعی پیوند می زنند.
3- پیوند مجاورتی کمانی
الف) پیوند مجاورتی کمانی با یک جوانه:
پیوندک را از قسمتی که دارای جوانه است مانند قلم نی صاف تراش داده و بر روی پایه شکافی به شکل T واژگون ایجاد کرده و پیوندک را به آرامی در شکاف فرو برده و بعد با ریسمان بسته و در صورت لزوم از چسب استفاده می گردد.
ب) پیوند مجاورتی کمانی با شاخه:
این نوع پیوند در مواردی که قسمتی از سرشاخه صدمه دیده باشد و یا هدف ایجاد فرم و تربیت شاخه باشد کاربرد دارد برای این منظوریکی از شاخه های همان درخت مورد استفاده قرار می گیرد. و در برخی موارد از شاخه های فرعی درخت برای فرم دادن استفاده می کنند به صورتی شاخه زیرین را به شاخه بالایی پیوند می نمایند. در این پیوند شاخه را از قسمت انتهایی مانند قلم نی تراش داده و در روی شاخه قوی تر، که بر روی آن شکاف T واژگون ایجاد شده قرار داده و با ریسمان بسته و با چسب محل را می پوشانند.
پس از انجام تمامی انواع پیوند مجاورتی رعایت نکاتی چند ضروری است:
1- پیوند به گونه انجام شود که پیوندک جابه جا نشود.
2- بعد از گرفتن پیوند، پایه مادری پیوندک قطع شود.
3- شاخه های اضافی و جوانه های خود جوش زیر پیوند در روی پایه باید حذف شوند.
4- اقدام به حذف پاجوش های پایه ضروری است.
5- پس از گرفتن پیوند، قسمت بالایی پایه قطع شود و توسط چسب باغبانی به همراه مواد ضدعفونی کننده پوشانده شود.
مشخصاتتان را وارد کنید 