بستر کشت چغندر قند
نکات لازم در تهیه بستر کشت چغندر قند
هدف از تهیه بستر کاشت یا عملیات خاکورزی، تأمین شرایط مناسب برای کشت بذر، جوانه زنی، سبزشدن، استقرار مناسب گیاه و رشد مطلوب ریشه است. روش و نوع ادوات مورد استفاده برای آماده سازی زمین، بسته به عواملی نظیر زمان کاشت و اقلیم و بافت خاک می تواند در مناطق مختلف متفاوت باشد. بااین حال، به این نکات باید توجه شود:
1- عملیات آماده سازی در رطوبت مناسب انجام شود.
2- باتوجه به بقایای گیاهی و مدیریت زراعی محصول پیشین، به گونه ای عمل شود که این بقایا برای کشت و رشد چغندر قند مشکل ایجاد نکند.
3- لایه سخت در محدوده نفوذ ریشه وجود نداشته باشد.
4- آب بتواند براحتی به داخل خاک نفوذ کند تا در شرایط بارندگی زیاد یا آبیاری، شرایط غرقابی ایجاد نشود.
5- تا حد امکان بستر بذر نرم و یکنواخت باشد.
6- بعد از آبیاری اول در سطح خاک سله تشکیل نشود.
7- سطح خاک در زمان کاشت - بویژه در شرایط آبیاری نشتی – تا حد امکان هموار باشد.
8- به منظور کاهش تردد ماشین آلات توصیه می شود حتی الامکان از ماشین های مرکب چندکاره برای عملیات تهیه زمین استفاده شود.
روش های آماده سازی بستر کشت چغندر قند
با رعایت و توجه به اهداف آماده سازی بستر کاشت، بین رو ش های تهیه زمین از نظر تأثیر بر عملکرد کمی و کیفی چغندر قند اختلاف چندانی وجود ندارد. از این رو در مناطق مختلف، متناسب با شرایط خاک و آب و اداوات موجود، می توان به یکی از رو ش های زیر عملیات آماده سازی زمین را انجام داد.
شخم با استفاده از گاوآهن برگردا ندار
بعد از اقدامات انجام شده در زمینه مدیریت بقایای گندم، شخم با گاوآهن برگردا ندار وقتی انجام می شود که رطوبت خاک در حد مناسب (گاورو) باشد. مناسب بودن رطوبت خاک از ایجاد کلوخ جلوگیری می کند و باعث می شود که فشار کم تری به تراکتور وارد شود و از فشرده شدن لایه های زیرسطحی خاک جلوگیری می شود. بعد از شخم، باید با استفاده از ادواتی نظیر دیسک( به تعداد دفعات مورد نیاز) کلوخه های باقیمانده خرد شود.
هرچه خاک سنگین تر باشد، زمان بین شخم و خردکردن کلوخه ها بایستی طولانی تر شود؛ وگرنه علاوه بر اینکه اثر شخم به علت فشردگی خاک از بین خواهد رفت، کلوخ های حاصل از شخم ممکن است خُرد نشوند. پس از دیسک، از دستگاه لولر برای تسطیح تکمیلی بستر استفاده شود. هرچه عرض کار این دستگاه بیش تر باشد، عملیات تسطیح سریعتر و بهتر انجام می شود. تسطیح مناسب باعث تسهیل آبیاری و افزایش بهر هوری آب می شود. در صورت امکان بهتر است از دستگاه های تسطیح لیزری استفاده شود که عملیات تسطیح را با دقت بیش تری انجام می دهند. شیب مناسب مزرعه برای کاشت چغندر قند از 2/ 0 تا 4/ 0درصد است. پس از تسطیح زمین اقدام به کودپاشی شود و در صورت نیاز از سموم خاک به منظور کنترل علف های هرز استفاده شود. سپس با یک مرحله دیگر دیسک سبک، کود و سم با خاک مخلوط شود و آنگاه با استفاده از دستگاه فاروئر مجهز به بدشیپر (بسترساز) باید جوی و پشته و بستر مناسب کشت ایجاد شود. البته در برخی موارد دستگاه بدشیپر مستقل از فاروئر است و لذا تهیه بستر کاشت طی دو عملیات فاروئر و شیپر به صورت جداگانه اما متوالی انجام می شود. همچنین ممکن است که شیپر منضم (ضمیمه شده) به دستگاه کارنده باشد؛ بنابراین در مرحله اول فاروئر اقدام به احداث فاروهای کشت می کند و در مرحله بعد کارنده منضم به شیپر ضمن شکل دادن سطح پشته ها اقدام به کاشت چغندر می کند. دستگاه بدشیپر با ایجاد بستر مناسب، باعث جوانه زنی و سبزشدن بهتر بذور در مزرعه می شود. امروزه برای زراعت چغندر قند آرایش های کاشت نظیر 60 - 60 ، 50 - 50 ، 60 - 40 و 50 – 25 استفاده می شود. پیشنهاد می شود از آرایش کاشت با فواصل کوتاهتر استفاده شود. مهمترین مزیت آرایش های کاشت با فواصل کوتاه، علاوه بر افزایش تراکم بوته، تسریع در آبیاری و در نتیجه افزایش بهره وری آب خصوصا در آبیاری های یک در میان با استفاده از روش آبیاری قطره ای- نواری است.
شخم با استفاده از گاوآهن قلمی
در این روش با استفاده از گاوآهن قلمی تا عمق 25 تا 30 سانتیمتری شخم زده می شود و سپس با ادواتی نظیر دیسک، کلوخه ها خرد می شود. بعد از آن، مشابه روش قبل، میتوان از فاروئر به همراه بسترساز استفاده کرد. جدول زیر تقویم عملیات آماده سازی بستر کاشت را در زراعت پاییزه چغندر قند نشان می دهد.
روش شخم با گاوآهن قلمی در مقایسه با روش شخم با گاوآهن برگرداندار دارای مزایای زیر است:
1- ساختمان خاک کمتر به هم میخورد و کمتر در معرض فرسایش قرار می گیرد.
2- رطوبت بیش تری در اعماق خاک ذخیره می شود.
3- بستر کاشت مناسبتر و با کلوخ کم تری ایجاد می شود.
4- مقدار مصرف انرژی در استفاده از گاوآهن قلمی حدودا نصف گاوآهن برگرداندار است.
مشخصاتتان را وارد کنید 