علایم کمبود عناصر غذایی پرمصرف در فلفل شیرین
محصولات سبزی و صیفی از جمله فلفل شیرین برای تولید مناسب به مقادیر مکفی و در دسترس عناصر غذایی نیاز دارند. حفظ غلظت مناسب عناصر غذایی در محیط رشد ریشه در زمان مناسب از عوامل موفقیت در تولید می باشد.
نیتروژن
نیتروژن از جمله ضروری ترین عناصر غذایی و همچنین مهمترین اجزای اولیه تشکیل دهنده ترکیبات آلی می باشد. این عنصر در رشد سبزینه ای و در نهایت در عملکرد و کیفیت محصول دخیل می باشد. نیتروژن عمدتاً ( بیش از 75 درصد ) به شکل نیترات توسط گیاهان زراعی جذب می گردد. با توجه به پائین بودن مقدار نیتروژن و ماده آلی در عمده خاک های ایران، مصرف کودهای نیتروژنه در کشت سبزیجات توصیه می گردد. در کمبود نیتروژن، رشد گیاه کند یا متوقف می شود. به آرامی، برگهای مسن گیاه زرد رنگ می شوند و به خشکی می گرایند. گیاهان دچار کمبود نیتروژن، گلهای کمی دارند و تشکیل میوه نیز بسیار ضعیف است. قطر گوشت میوه کم و محفظه تخمدان کوچک است. در کمبودهای شدید، میوه تشکیل نمی شود و اگر هم تشکیل شود، بد فرم خواهد بود.
مدیریت مصرف نیتروژن
شوربختانه تاکنون روش قابل قبول، منطقی و اقتصادی که قابلیت جذب نیتروژن را در درازمدت مشخص سازد معرفی نشده است. روشهای موجود مصرف نیتروژن شامل مصرف سنتی، مصرف نیتروژن بر اساس میزان نیترات پای بوته، مصرف بر اساس محتوای کربن آلی خاک، مصرف نیتروژن بر اساس میزان نیترات شیره آوندی و استفاده از تکنیک کلروفیل سنجی می باشند. نیتروژن مورد نیاز به عملکرد محصول موردنظر و مصرف نیتروژن در کشت قبل وابسته است. نتایج مطالعات نشان داده است که مهمترین فرم های قابل جذب نیتروژن برای سبزی ها، دو فرم آمونیوم و نیترات است. البته تحت شرایط خاص مثلاً اقالیم سرد، مصرف کود نیتراته ترجیح داده می شود. در حال حاضر، مناسب ترین توصیه کود برای نیتروژن بر پایه نیترات خاک استوار است. مصرف زیادی نیتروژن علاوه بر افزایش انباشت نیترات، مقدار ویتامین C را نیز کاهش می دهد ولی با رعایت اصول مصرف بهینه کود به ویژه مصرف کودهای پتاسیمی و روی، علاوه بر بهبود کیفیت و خوش خوراکی محصول، مقدار ویتامین C تا حد 20 درصد و حتی بیشتر هم افزایش می یابد. روش های مناسبی برای مصرف کودهای نیتروژنه وجود دارد که ذیلا شرح مختصری داده شده است.
مصرف به روش تقسیط
بهترین روش کوددهی آن است که نه تنها در طول فصل رویش، بلکه هنگامی که گیاه در یک مرحله و یا مراحل خاصی از رشد، نیازمند مقدار بیشتری از عنصر مورد نظر است، بتواند نیاز آن را تأمین نمود. بدیهی است نظر به اینکه کودهـای نیتروژنـی کـاملاً در آب محلول و دارای تحرک زیاد می باشند، لذا در راسـتای افـزایش کـارآیی ایـن نـوع کود، جلوگیری از انباشت غیرمجاز نیترات در محصول و حفظ محیط زیسـت لازم اسـت مصرف نیتروژن به صورت سرک و منطبق بر مراحل نیاز حداکثری باشد.
مصرف به روش نواری
مصرف کودهای نیتروژنی در روش نواری بالاترین بازده را دارا می باشـند . در ایـن روش برای جلوگیری از افزایش غلظت نمک ها و در نتیجه بالارفتن فشار اسمزی محلـول خاک لازم است جایگذاری در فاصله حداقل 5 سانتیمتری زیر و کنار نشاء باشد. بـدیهی است در صورت مصرف نواری 30 درصد از مقدار کل توصیه شده کسر می گـردد . امـروزه با توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار، توصیه می گردد کودهای شـیمیایی و بـه ویـژه کودهای حاوی نیتروژن، از طریق سیستم کود آبیاری و با استفاده از نوار تیپ مدیریت و مصرف گردد.
فسفر
گیاهان دچار کمبود فسفر توقف رشد دارند. برگها سخت و شکننده خواهند شد. تشکیل گل محدود خواهد شد و معدود گلهای تشکیل شده نیز بسیار کند به میوه تبدیل می شوند. در کمبود فسفر، از هر پنج گل، تنها یکی به میوه تبدیل می شود. قطر گوشت میوه نیز بسیار کم خواهد بود. تعداد دانه در میوه تشکیل شده نیز بسیار کم است. رشد ریشه نیز به شدت محدود می شود.
مدیریت مصرف فسفر
مصرف فسفر در کشت های مزرعه ای فلفل در خاک هایی که بیش از 20 میلیگرم در کیلوگرم فسفر قابل جذب دارند، پاسخ گیاه را معمولا به همراه ندارد. نتایج پژوهشها نشان می دهد برای آنکه فسفر قابل جذب خاک یک کیلوگرم در هکتار افزایش یابد، می بایست پنج تا ده کیلوگرم فسفر (P2O5 ) به خاکهای شنی لومی یا لومی شنی اضافه شود. در حالی که در خاک های لوم و لومی رسی، دوازده تا هجده کیلوگرم فسفر (P2O5) در هکتار می بایست به خاک اضافه شود تا میزان قابل جذب فسفر خاک یک کیلوگرم در هکتار افزایش یابد. زمانی که کودهای فسفره محلول در آب به خاک اضافه می شوند بلافاصله با خاک واکنش می دهند و به شکل نامحلول تبدیل می شوند. تنها جزء کوچکی از فسفر کود، به صورت محلول باقی می ماند. بنابراین تنها راه این است که کودهای فسفره را به صورت نواری مصرف کنیم. مصرف کود سوپرفسفات که ضریب شوری پایینی دارد ممکن است جوانه زدن بذر را با تأخیر مواجه کند، چرا که این کود جاذب رطوبت خاک است. بنابراین جایگذاری صحیح این کود در اقالیم خشک از اهمیت بسزایی برخوردار است. کود فسفات آمونیوم تأثیر سوء زیادی روی جوانه زنی دارد و می بایست دور از بذر یا نشاء قرار داده شود. البته زمانی که رطوبت خاک به اندازه کافی باشد، احتمال ضرر و زیان ناشی از مصرف کود در جوانه زنی کاهش می یابد.
پتاسیم
در مراحل ابتدایی کمبود پتاسیم، نقاط زرد رنگ بین رگبرگ های برگ های مسن مشاهده می شود. سپس این نقاط روشن تر و حاشـیه برگها به شدت زرد و کم رنگ می شوند. این علایم ممکن است در برگهای راس گیاه نیز دیده شود. در کمبود پتاسیم تشکیل میوه کم است و اندازه میوه کوچک تر از روال طبیعی است. مصرف زیاد پتاسیم به کمبود کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز و روی منجر می شود. ظرفیت نگهداری پتاسیم در خاک و میزان قابلیت جذب آن به نوع خاک و مقدار رس خاک بستگی دارد. بسته به بافت خاک، برای افزایش یک کیلوگرم در هکتار پتاسیم (K ) خاک، دو تا شش کیلوگرم در هکتار پتاسیم (K2O )مورد نیاز است. خاکهایی که رس غالب آن از نوع ورمی کولایت است، پتاسیم را به شدت تثبیت می کند و پتاسیم تثبیت شده به راحتی قابل جذب برای گیاه نیست. چنین خاکهایی برای آنکه پتاسیم را به راحتی در اختیار گیاه قرار دهند نیاز به مقادیر بالاتری پتاسیم دارند. مصرف پتاسیم در پاییز در خاکهای رسی برای آنکه ظرفیت تثبیت چنین خاکهایی را پرکند توصیه می شود. نشاهای تازه استقرار یافته سبزی ها به مقدار کمتری پتاسیم در مقایسه با فسفر نیازمندند. زمانی که گیاه به مرحله رشد سریع رسید، در آن زمان نیاز به پتاسیم به شدت افزایش می یابد. در سبزی هایی که قسمت اعظم اندام های آن برداشت می شود نیاز پتاسیم شدیدتر است و می بایست مقدار پتاسیم بیشتری مصرف کرد. مصرف پتاسیم موجب ساخته شدن اسیدهای آمینه شده و از انباشت نیترات در بافتهای سبز جلوگیری می کند.
کودهای پتاسه
کلرور پتاسیم (KCl )عمومی ترین منبع کود پتاسیمی میباشد و سَمّیَت کمتری در واحد وزن نسبت به کودهای نیتروژنی دارد. کلرور پتاسیم که 60 درصد پتاسیم (K2O) دارد، رایج ترین و ارزان ترین کود پتاسه در دنیا است. این کود برای اکثر سبزی ها، کود مؤثری است. سولفات پتاسیم، سولفات پتاسیم ـ منیزیم و نیترات پتاسیم، منابع دیگر پتاسیم هستند که برای شرایط خاص توصیه می شوند. نیترات پتاسیم یکی از منابع سالم پتاسیم می باشد. در خاک های با بافت درشت و لوم شنی، قسمتی از کود پتاسیم مورد نیاز باید قبل از کشت به صورت پخش در سطح مصرف شود.
منیزیم
کمبود منیزیم در فلفل بسیار شایع است. لکه های زرد رنگ بین رگبـرگ هـا ظهـور می کند و در حالی است که رگبرگ سبز باقی می ماند. برگ های مسن در ابتدا این علایم را نشان می دهند. در اکثر موارد، کمبود منیزیم در اثر استفاده بیش از نیاز پتاسیم اتفاق می افتد. شرایط گرمای هوا نیز از دلایل دیگر بروز کمبود منیزیم است. مصرف منیزیم در هر یک از دو صورت ذیل توصیه می شود:
1ـ زمانی که پتاسیم تبادلی بیشتر از منیزیم تبادلی باشد (بر حسب درصـد از کـل ظرفیت بازی).
2ـ زمانی که در صد منیزیم تبادلی کمتر از 3 درصد باشد. هر کدام از این دو حالت در خاک وجود داشته باشد، کمبود منیزیم وجـود خواهـد داشت. از دیگـر سو، کمبود منیزیم ممکن است به دلیل زیادی مصرف پتاسیم اتفاق افتد. در خـاک هـای غیراسیدی، مصرف 70 تا 100 کیلوگرم در هکتار نیز به صورت پخش سطحی یـا 10 تـا 20 کیلوگرم در هکتار به صورت نواری توصیه می شود. سولفات منیزیم، سولفات پتاسـیم منیزیم و اکسید منیزیم منابع منیزیم هستند. منیزیم همچنین به صورت محلـول پاشـی نیز قابل استفاده است. امروزه با توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار، توصیه مـی گـردد کودهای شیمیایی و به ویژه کودهای حاوی نیتروژن از طریق سیستم کـود آبیـاری و بـا استفاده از نوار تیپ مدیریت و مصرف گردد.
کلسیم
شایع ترین علامت کمبود کلسیم، سوختگی گلگاه میباشد. سوختگی گلگاه در فلفل شیرین در شرایط گرمای هوا اتفاق می افتد. شروع سوختگی گلگاه 10 تا 15 روز پس از تشکیل میوه شروع می شود. علت اصلی بروز این عارضه کم شدن انتقال کلسیم از برگ به میوه است. این کمبود باعث جمع شدن بافت انتهای میوه می شود. شرایطی که این عارضه را شدت می بخشد شامل شوری خاک و آب، بالا بودن دما، تراکم کشت بالا و تنش رطوبتی می باشد. این کمبود با برگپاشی کلرور کلسیم یا نیترات کلسیم رفع می شود.
گوگرد
گوگرد از عناصر مهم تغذیه ای است. گوگرد در مقادیر مشابه فسفر و در برخی گیاهان در مقادیر بیشتر از فسفر در گیاه یافت می شود. در کمبود گوگرد، برگ های جوان به طور عمومی دچار رنگ پریدگی می شوند و به زردی می گرایند. مصرف گوگرد به همراه باکتری های اکسیدکننده گوگرد (انواع تیوباسیلوس ها)، به عنوان یک نهاده در خاک های آهکی، به واسطه ایجاد حالت اسیدزایی و کاهش موضعی و مقطعی pH خاک، باعث افزایش قابلیت جذب عناصری نظیر فسفر، آهن و روی می گردد. با این اوصاف مصرف 300 کیلوگرم در هکتار به صورت تلقیح با باکتری تیوباسیلوس قبل از کشت و سپس مخلوط با خاک تا عمق 15 تا 20 سانتی متری توصیه می شود.
مشخصاتتان را وارد کنید 