اهمیت برنج و مبارزه با آفات، بیماریها و علف های هرز برنج

برنج از مهمترین غذاهای اصلی مردم کشور ماست و از نظر اهمیت پس از گندم در مرحله دوم قرار دارد. بر اساس آمار وزارت کشاورزی سطح زیر کشت این محصول حدود شصت هزار هکتار است که نزدیک به 75 درصد آن در استان های مازندران، گیلان و گلستان قرار دارد. محصول سالیانه برنج سفید در کشور فقط می تواند بخشی از نیاز داخلی را تامین کند و با توجه به افزایش جمعیت و کمبود منابع آبی، باید برنج خارجی بیشتری را از طریق واردات، وارد کشور کنیم.

همانطور که گفتیم در کشور ما به دلیل کمبود آب، امکان افزایش سطح زیر کشت بسیار محدود است، لذا برای جلوگیری از خطر افزایش واردات برنج از خارج، ضمن توجه بیشتر به کشت ارقام پرمحصول، لازم است در زمینه کاهش ضایعات، به ویژه ضایعات ناشی از حمله آفات، بیماری ها و علفهای هرز اقدامات عملی و موثر انجام گیرد. در این راستا ضروری است که کارشناسان و مروجین کشاورزی مستقر در مناطق با شناخت کافی از عوامل کاهش دهنده محصول، به ویژه آفات، بیماری ها و علف های هرز، با بهره گیری از نتایج تحقیقات انجام یافته و دستور العمل های اجرایی، به آموزش و راهنمایی کشاورزان پرداخته و همراه با آنها با عوامل یاد شده مبارزه نمایند. در میان عوامل کاهش دهنده محصول، آفات، بیماری ها و علف های هرز نقش اساسی دارند.

آفات برنج با توجه به اینکه در مزرعه یا انبار موجب خسارت می گردند به دو گروه آفات مزرعه و انبار تقسیم می شوند. اگر چه تعداد آفات در مزارع ، در سراسر جهان نسبتاً زیاد است و به بیش از 20 مورد می رسد ولی در مزارع برنج ایران در حال حاضر از 10 گونه کمتر است که بعضاً به غیر از برنج به محصولات دیگر مانند ذرت و گندم نیز خسارت وارد می نمایند.

زراعت برنج در کشور ما نسبت به زراعت برنج در سایر کشورها به ویژه کشورهای آسیای جنوب شرقی، آمریکا و حتی آمریکای شمالی دارای بیماری های کمتری است و تاکنون تعداد آنها  از 7 بیماری تجاوز نکرده است.

هم اکنون نزدیک به پنجاه گونه علف هرز از گروه های مختلف کشیده برگ، پهن برگ، جگن ها و ... متعلق به 19 خانواده در شالیزارهای کشور وجود دارند که بیشترین آنها در شالیکاریهای شمالی به چشم می خورند. تعدادی از گیاهان مانند سوروف و اویارسلام تقریباً در کلیه برنجکاری ها دیده می شوند. برخی از علف های هرز بیشتر جنبه منطقه ای دارند و یا اینکه در برنجکاریهاییکه به صورت کشت مستقیم کشت می شوند اهمیت پیدا می کنند. به عنوان مثال، در برنجکاریهای استان فارس هر دو گونه سوروف ( ریشک دار و بدون ریشک ) علفهای هرز غالب هستند. در استان فارس علاوه بر دو گونه ذکر شده، دو سوروف دیگر به نامهای محلی  گحل گرگ و گحل کنجدی نیز وجود دارند. به عنوان مثالی دیگر، در استان خوزستان در شالیزارهایی که با روش نشاکاری کشت می شوند علف های هرز اهمیت چندانی ندارند و فقط اویارسلام که آن هم در خزانه های کوچک کم و بیش ظاهر می گردد و اما در روش کشت مستقیم که در نواحی مستقیم استان خوزستان رواج دارد، سوروف و اویار سلام تراکم زیادی دارند و جلبک نیز در اوایل کشت مشکلاتی را ایجاد می کند.

در نرم افزار آموزشی آفات، بیماریها و علف های هرز برنج به معرفی و شناخت و مبارزه با تک تک آفات، بیماریها و علف های هرز برنج پرداخته می شود.